Zeg soms wél wat je niet wilt

Zeg soms wél wat je niet wilt

nietmachine (Stapler by Andrew Vine from the Noun Project)
Meestal is het beter om niet te zeggen wat je niet wilt. Maar soms ook niet.

Van Jeanine Mies stak ik op dat je gewenst gedrag positief moet formuleren en ontkenningen moet mijden (zie haar artikel in Tekstblad De onbedoelde kracht van de ontkenning: Zeg niet wat je níet wilt).Sander Hermsen en Reint Jan Renes zeggen het in Ontwerpen voor gedragsverandering zo:

Wanneer een recente postercampagne van de gemeente Amsterdam ons waarschuwt afval niet naast de container te zetten, maar tegelijkertijd door het gekozen beeld laat zien dat de bewoners van Amsterdam daar klaarblijkelijk lak aan hebben, dan communiceren ze onbedoeld de descriptieve norm dat het heel normaal is om je rommel naast de bak te zetten (Beukeboom, 2013).

Bovendien zal het publiek geneigd zijn om zich het onderwerp te herinneren, maar niet de negatieve context. Deze ‘negation bias’ zorgt ervoor dat we van een krantenkop waarin de premier aangeeft dat ‘zijn beleid niet dom is, wel de connectie tussen ‘beleid’ en ‘dom’ onthouden, maar dat het woordje ‘niet’ na enige tijd vervaagt in ons geheugen (Beukeboom et al., 2010). Vanwege descriptieve normvorming en de negation bias hebben negatief geformuleerde boodschappen op langere termijn vaak een tegenovergesteld effect.

Maar vorige week zag ik een bord met een verbod dat me toch niet zo gek leek:

Hierop ontstond een leuke discussie. Jeanine Mies pleitte voor ‘Parkeer woensdag ergens anders, wij gaan vegen’. Marjon Borsboom was het er niet mee eens. ‘Dit soort mededelingen moeten zeer direct en ondubbelzinnig zijn. NIET. PARKEREN! (want…).

graphics_vol_25_1_Science_Notes_Winter_Embedded_1[1]

Sander Hermsen vond het wel een goede aanpak in situaties waarin mensen niet hebben nagedacht over gevolgen van hun eigen gedrag. Hij verwees naar Cialdini’s petrified wood-studies. Ook daar bleek het verbod (ga niet van het pad af om planten te beschermen) beter dan het formuleren van gewenst gedrag (blijf op het pad om platen te beschermen).

Mijn conclusie: zeg wel wat je niet wilt als het gewenste gedrag niet glashelder is. De reden noemen is in ieder geval slim.

Schrijft met hart en ziel voor een begrijpelijk antwoord op de vragen van de lezer: Dus helder, gestructureerd en overzichtelijk. Voorliefde voor het web. Lees meer op annekenunn.nl

2 reacties op “Zeg soms wél wat je niet wilt

  1. Mooie samenvatting Anneke. Zeker omdat er al een parkeerverbodsbord bij staat, vond ik de boodschap al overduidelijk en zou ik eerder kiezen voor een positief geformuleerde tekst als ‘hou de straat vrij’

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.